Gambia is een land dat je prima in 1,5 week kunt bekijken. Dat klinkt erg kort en dat is het ook, maar vergeet niet dat het echt maar een heel klein land is (lees: de oppervlakte Gelderland en Noord-Brabant samen). Zo ontzettend veel highlights zijn er daarom ook niet, en vaak liggen ze vrij dicht bij elkaar. Zo kun je op een dag makkelijk meerdere dingen bezoeken. Weten welke plekjes je echt moet zien? Dit zijn de leukste bezienswaardigheden van Gambia!
1. Bezoek Banjul
De hoofdstad van Gambia, Banjul, is geen hoofdstad zoals je waarschijnlijk gewend bent. Met nog geen 35.000 inwoners is deze stad vele malen kleiner dan mijn eigen woonplaats (wat officieel zelfs nog een dorp is). Verwacht veel stof, veel zand en veel Afrikaanse taferelen, zoals typische markten waar alles open en bloot wordt verkocht, een typische geur, kraampjes midden op straat en veel toeterende auto’s. Verwacht vooral geen winkels zoals wij zijn gewend; die zijn er namelijk niet. Als je nooit eerder op dit continent bent geweest, dan is dit de plek waar je het echte Afrikaanse leven op kunt snuiven. Banjul is een must see.
ROYAL ALBERT MARKET
In Gambia heb je twee bekende en grote markten, een in Serekunda en een in Banjul. Met name de eerste is heel erg toeristisch, waardoor wij ervoor kozen om juist naar de hoofdstad te gaan. Het is een ervaring die je niet snel zult vergeten. De markt is opgedeeld in twee aparte stukken: een deel waar je vis, groenten en zelfgemaakte sieraden kunt kopen en een sectie waar je hand-made houten meubels, muziekinstrumenten en andere non-food producten kunt aanschaffen.
Op het moment dat wij er waren, op een vrijdagochtend, was het erg rustig. We zijn geen toerist tegen gekomen, wat zo z’n voor- en nadelen heeft. Je hebt het gevoel dat je je echt tussen de lokale Gambianen begeeft, wat altijd een groot pluspunt is, maar doordat je de enige blanke bent, wil iedereen ook meteen wat van je. Elke verkoper wil dat je z’n hand schudt, je voorstelt, z’n spullen komt bekijken en uiteraard iets koopt. Bereid je dus voor op een wat langer bezoek dan je in eerste instantie in hebt gecalculeerd! It’s Africa!
DE HAVEN
Wanneer je in Banjul bent en je de kans hebt, breng dan vooral ook een bezoek aan de haven. Hier vertrekt het pontje dat elke dag meermaals op en neer vaart naar de overkant van de rivier, en elke boot zit volgepropt met honderden locals. Het is hier letterlijk een grote drukte, zeker ’s ochtends en ’s avonds. De straten staan vol met vrachtwagens, taxi’s en straatverkopers. Oude vrachtschepen worden op een slakkentempo geleegd en geladen en toeristenboten vertrekken hier naar hun dagbestemming. Hier vindt een groot deel van het werkende leven plaats.
ARCH 22
De Arch 22 is slechts 35 meter hoog, maar is wel het hoogste gebouw van Gambia. Je begrijpt, er is weinig hoogbouw in dit land. De boog is gebouwd door de huidige president Jammeh en symboliseert de militaire coupe die er in 1996 voor zorgde dat de democratische verkiezingen verleden tijd werden. Het is verboden om onder de arch door te rijden, maar gelukkig mag je ‘m wel beklimmen of de lift naar boven nemen. Je zult een prachtig uitzicht hebben over Banjul, de zee en de zuidelijk gelegen stadjes.
2. Tussen de locals in Bakau
Bakau ligt vlakbij de toeristische hotels en huist de bekendste krokodillenpool van Gambia. Bakau is een compound, dat heel erg lijkt op de townships die je misschien weleens op tv hebt gezien. Niet geasfalteerde weggetjes en kleine huisjes met golfplaten vormen het straatbeeld, dat verder wordt opgevuld door vrouwen die op straat de was doen en kleine kinderen die meewerken of spelen. Ik raad het je af om ’s avonds in je eentje hier rond te lopen, maar overdag kijk je hier je ogen uit. Hier vind je het authentieke Gambiaanse leven, hier zie je hoe men overleeft.
KACHIKALLY KROKODILLENPOOL
De Kachikally krokodillenpool is eigenlijk een verplicht nummertje dat je moet zien als je de bezienswaardigheden van Gambia wil bezoeken. Er wordt nog steeds geloofd dat de pool een bovennatuurlijke genezende kracht bezit, voornamelijk op het gebied van onvruchtbaarheid. Het schijnt dat nog steeds vele vrouwen uit het hele land hiernaartoe komen om zicht te wassen en hopen dat ze op deze manier vruchtbaar kunnen worden. Ik moet zeggen dat, toen ik er was, geen vrouw te zien was bij het water, maar misschien was ik er op het verkeerde moment.
Naast het kleine museum, waar je meer over de geschiedenis van Gambia leert, vind je een park en de grote pool, waar zo’n honderd krokodillen wonen. Wees niet bang, bij de pool vind je diverse ‘bewakers’ en de krokodillen zijn zo tam als het maar zijn kan. Doordat ze sinds hun geboorte al gevoerd worden met vis, zullen ze niet snel geneigd zijn om ons als lekkere hapjes te zien. Je kunt ze gewoon aaien en met ze op de foto, en dat is eigenlijk ook het enige wat je verder in het park kunt doen.
3. Apen kijken in Bijilo Forest Park
Vlakbij Kololi, hét toeristische centrum van Gambia, vind je Bijilo Forest Park, ook wel bekend als ‘Monkey Town‘. De bijnaam zegt het al, op de plek vind je apen. Heel. Veel. Apen. Als je mazzel hebt. Onze gids vertelde dat je hier af en toe letterlijk de beesten van je af moet slaan, maar toen ik er was viel dat reuze mee. Misschien hadden de apen hun dag niet of misschien had ik die niet, who knows. Ongeacht het aantal dieren dat je ziet, het park is wél leuk! Je komt namelijk altijd wel iets tegen. Of het nu het woud is waar de apen in verblijven en waar je dwars doorheen loopt, of de groepjes apen die je wél tegenkomt. De paar monkeys die wij tegenkwamen waren onwijs brutaal en wilden gevoerd worden (neem dus pinda’s mee); ze eten zo uit je hand en gaan zo op je schouders zitten. Cute, maar wel opletten!
3. Doe de roots tour
In principe raad ik het mensen altijd af om een georganiseerde tour te doen. A) het kost bakken met geld, b) je bent nooit alleen en c) het is onwijs toeristisch. Zeker in een land als Gambia is het veel goedkoper en specialer om een eigen gids te regelen! Maar ik moet eerlijk toegeven, ik heb stiekem toch wel een tour gedaan, en wel hierom: de zogenoemde Roots tour neemt je namelijk mee terug in de tijd naar de slavernijperiode en is niet op individuele basis te doen (behalve als je alleen het eerste gedeelte doet). Je gaat per boot over de Gambia River naar Juffereh, een klein maar erg beroemd dorpje. In de jaren 70 schreef Alex Haley het boek ‘Roots’, deels waargebeurd, deels fictie. Slaaf Kunta Kinte (1755-1822) staat hierin centraal en heeft echt bestaan. Dankzij verhalen van zijn kleinzoon heeft Haley het boek kunnen schrijven. Zijn familie, inmiddels de zevende generatie, geeft het verhaal nog steeds door. Als toerist krijg je een tour door het dorp, ontmoet je de dorpsoudste (een vrouw!) en breng je een bezoek aan de nakomelingen van Kunta Kinte. Als toerist kun je een gekopieerd certificaat krijgen dat je er écht bent geweest, en dat alles voor de prijs van maar liefst 100 dalassi (= €2,50). Vervolgens vaar je door naar James Island, het eiland waar de slaven werden opgesloten, moesten werken en weer doorverkocht werden.
5. Aanschouw de vissers in Tanji
Tanji is een van de bekendste vissersdorpen aan de kust. Als je het echte Gambiaanse leven eens wilt opsnuiven (letterlijk!) zorg dan dat je aan het eind van de middag naar het strand loopt. Rond een uur of 16.00 vind je het hele dorp langs de zee; de vissers komen dan net terug van hun visavonturen, de overige mannen helpen de buit binnen te halen en de vrouwen maken de vis schoon. Een kleurrijk tafereel, waarbij je ongetwijfeld de vraag krijgt of je niet wat wilt kopen. Bereid je voor op een zware vislucht, maar tegelijkertijd een spektakel die je zeker wilt aanschouwen.
6. Ontdek de ‘The Strip’ van Kololi
Als er een plek is in Gambia die toeristen trekt, dan is het Kololi wel. Het middelpunt van dit dorp is ‘The Strip’, de hoofdstraat waar bijna alle restaurants aan gevestigd zijn, waar je supermarkten kunt vinden, waar je geld kunt wisselen en waaromheen de vele hotels zijn gevestigd. Het is absoluut niet de plek waar je heen wilt als je voor het authentieke Gambia komt, maar het is wel een must see op zich. Je zult hier je ogen uitkijken; je wordt constant benaderd door mannen én vrouwen, en je zult vele jonge Gambiaanse mannen zien met westerse vrouwen van middelbare leeftijd en vice versa. Hier vind je het westerse Afrika, voor zover dat mogelijk is; alles is gericht op de westerse toerist. Je kunt hier zelfs heerlijk Thais eten!
7. Neem het pontje naar de overkant
Wil je echt de Gambiaanse cultuur opsnuiven, dan mag je een vaart toch op de pont absoluut niet overslaan. Voor een paar euro brengt de boot je van Banjul naar de overkant van de rivier, naar Barra. Voor die bestemming hoef je het niet te doen (dit dorp is niet heel veilig en heeft weinig bezienswaardigheden), maar als je besluit een dagje naar Senegal te gaan, dan kan je er bijna niet omheen. Je zult je ogen uitkijken: de pontjes stammen uit de vorige eeuw (denk jaren 70) en de verhalen gaan dat ze vroeger zijn gebruikt om mensen van Den Helder naar Texel te brengen. Letterlijk honderden mensen, dieren en auto’s gaan mee; veel mensen nemen dagelijks de pont om naar hun werk te komen. Het maakt niet uit waar je plaatsneemt of hoe, als het past dan past het. Officieel duurt de tocht iets meer dan een uur, maar het blijft Gambia. Op onze terugweg deden we er ruim drie uur over, omdat het eb was en twee van de drie motoren waren uitgevallen. Zorg dus voor een zitplek!
8. Bezoek Oost-Gambia
Helaas heb ik dit zelf niet kunnen zien, maar als ik de verhalen mag geloven vind je hier het mooiste gedeelte van het land. Hier vind je nog authentieke Afrikaanse dorpjes, prachtige natuurgebieden en het Afrika zoals je het je vroeger voorstelde. Deze bezienswaardigheden van Gambia staan op de to do list voor mijn volgende bezoek!
